Herinn mættur - herstöðvaranstæðingar týna krækling - kostnaðarsöm hreinsun

Orðlof

Eiga samtal

Ég er svo háöldruð að ég man þegar fólk tókst á við vandamál og talaði saman. Núorðið tekst enginn á við neitt heldur eru vandamál og verkefni „ávörpuð“. Og þrátt fyrir allar þessar ávarpanir talar enginn við neinn heldur á fólk samtal.

Og ég, sem vil helst að allt sé rökrétt, hugsaði sem svo að hér vær eilítill merkingarmunur – að eiga samtal gæfi til kynna jafnvægi í samtalinu, gagnkvæma hlustun. Svo heyrði ég heilbrigðisráðherra tala um að „eiga samtal við veiruna“. Væntanlega mun heilbrigðisráðherra ávarpa kórónuveiruna með tilhlýðilegri virðingu. Ég hlakka til að heyra hverju veiruskrattinn svarar.

Eva Hauksdóttir. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Herinn mættur í Hvalfjörð.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Nei, herinn er kominn í Hvalfjörð. Í fréttinni segir:

Full­trú­ar frá ut­an­rík­is­ráðuneyt­inu banda­ríska sendi­ráðinu var boðið að koma …

Nei, fulltrúum var boðið að koma. Máltilfinningu hrakar. Fallbeyging nafnorða verður brátt talin gamaldags.

Í fréttinni segir ennfremur:

Fréttamaður og ljós­mynd­ari mbl.is er á staðnum til að fylgj­ast með og ræða við skipuleggjend­ur og þátt­tak­end­ur. 

Á hvaða stað er þeir? Hér fer betur á því að segja að þeir séu í Hvalfirði. Nema þeir haldi til í sjoppunni.

Er fréttamaður og ljósmyndari einn og sami maðurinn? Ef ekki þá eru þeir þarna. 

Fréttamaður og ljós­mynd­ari mbl.is eru í Hvalfirði og fylgj­ast með og ræða við skipuleggjend­ur og þátt­tak­end­ur. 

 Þarf að skýra þetta eitthvað nánar?

Tillaga: Herinn er kominn í Hvalfjörð.

2.

„Samtök hernaðaranstæðinga boðuðu til kræklingatýnslu í Hvalfirðinum í dag.“

Frétt á visi.is.                                      

Athugasemd: Hægt er að afsaka stafsetningavillur á ótal vegu en þær eru ekki réttlætanlegar. Blaðamaður þarf að nota tvö tæki gegn þeim. Annars vegar sjálfvirkt leiðréttingaforrit sem fylgir öllum tölvum fjölmiðla. Og hins vegar skynsemi sem gera verður ráð fyrir að sé í öllum blaðamönnum. 

Fjölmiðill verður að gera betur.

Tillaga: Samtök hernaðarandstæðinga boðuðu til kræklingatínslu í Hvalfirðinum í dag.

3.

„Morgunroði íslenskrar náttúruverndar er yfirskrift sýningar í Safnahúsinu á Húsavík sem opnuð var formlega um liðna helgi.“

Frétt á blaðsíðu 10 í Morgunblaðinu 12.4.22.                                     

Athugasemd: Slakir skrifarar hefðu orðað það þannig að Safnahúsið hefði „opnað sýninguna“. Nei, það var fólk sem opnaði hana. Fréttin er einkar vel skrifuð og fróðleg.

Tillaga: Engin tillaga.

4.

„Verulegt fé þarf til að kosta rannsókn á umfangi mengunar á Heiðarfjalli á Langanesi og hreinsun á staðnum verður gífurlega umfangsmikil og kostnaðarsöm.“

Frétt á blaðsíðu 9 í Morgunblaðinu 12.4.22.                                     

Athugasemd: Orðalagið er frekar flókið. Auðveldlega má stytta málsgreinina og jafnvel skipta í tvennt með punkti.

Lýsingarorðið kostnaðarsamur merkir það sem er dýrt. Mun betra orð en hitt.

Þarna er sagt að rannsaka eigi „umfang“ og hreinsun verði „umfangsmikil“. Þetta kallast nástaða og stingur í augu lesandans.

Allt kostar pening og er vinna við rannsóknir ekki undanþegin. Varla þörf á að tíunda það.

Tillaga: Veita þarf fé til að rannsaka mengun á Heiðarfjalli á Langanesi. Talið er að hreinsun verði umfangsmikil og dýr.

5.

„60 fjárfestar sem keyptu hlutabréf í Íslandsbanka í lokuðu útboði eru ekki á hluthafalistanum í dag.“

Frétt á ruv.is.                                      

Athugasemd: Af hverju byrja reyndir blaðamenn á Ríkisútvarpinu málsgreinar á tölustaf. Þetta er hvergi gert og telst vera hinn mesti sóðaskapur. Þetta gerir blaðamaðurinn tvisvar í fréttinni.

Tillaga: Sextíu fjárfestar sem keyptu hlutabréf í Íslandsbanka í lokuðu útboði eru ekki á hluthafalistanum í dag.