Lengri lifun - flugvöllur sem þjónar - pínu óvanaleg staða

Orðlof

Systkin

Orðið systkin skiptist þannig milli lína: systk-in. 

Stafurinn -k- í þessu orði hefur sama uppruna og -g- í orðunum mæðg-ur, mæðg-in, feðg-ar, feðg-in. 

Athuga að -kin(-) í systkin er ekki skylt orðinu kyn.

Málfarsbankinn. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„120 MW af íslenskri raforku eru notuð í rafmyntargröft í gagnaverum, mesta magn á höfðatölu í veröldinni.“

Aðsend grein á blaðsíðu 20 í Morgunblaðinu 19.4.24. 

Athugasemd: Tveir gáfumenn rita lærða grein í Mogganum. Þeir byrja frásögn sína á tölustaf. Fyrir vikið nennir maður varla að lesa greinina og lætur nægja að kalla hana „lærða“ en svo er ekki að öllu leyti.

Tillaga: Í rafmyndagröft eru notuð 120 MW af íslenskri raforku í gagnaverum, mesta magn á höfðatölu í veröldinni.

2.

„Vonandi leiða rannsóknir ÍE til betri og lengri lifunar …“

Aðsend grein á blaðsíðu 17 í Morgunblaðinu 19.4.24. 

Athugasemd: Nokkur munur er á lifun og lífi. Plata hljómsveitarinnar Trúbrots hét Lifun og kom út árið 1971.

Margir þekkja samsett orð eins og upplifun og innlifun sem eru auðskiljanleg. Sem dæmi var stórkostleg upplifun var að hlusta á Lifun í fyrsta sinn enda leika tónlistarmennirnir af mikilli innlifun.

Nú er orðið lifun frekar sjaldgæft en á við líf eða lífsreynslu.

Tillaga: Vonandi leiða rannsóknir ÍE til betri og lengra lífs ….

3.

„Upplýsingarnar sem maðurinn hugðist koma til Rússa varða Rzeszów-Jasionka flugvöllinn í suðausturhluta Póllands, nærri landamærunum að Úkraínu, sem þjónar sem miðpunktur flutninga hergagna og annarra aðfanga inn í Úkraínu.“

Frétt á Vísir. 

Athugasemd: Flugvöllur „þjónar“ ekki. Svona kallast hrá þýðing úr ensku og er engum til álitsauka.

Á enska netmiðlinum Guardian stendur:

Rzeszów-Jasionka airport often serves international leaders travelling in and out of Ukraine.

Enska fréttin er öll mun betri og ítarlegri en frétt Vísis og þjónar blaðamaðurinn lesendum sínum vel.

Tillaga: … nærri landamærunum að Úkraínu, sem er miðpunktur flutninga hergagna og annarra aðfanga inn í Úkraínu.

4.

„842 manns hafa verið myrt­ir í Nor­egi frá ár­inu 2000.“

Frétt á mbl.is. 

Athugasemd: Ekki er gott að blaðamaður skrifi svona og verra er að enginn leiðbeini honum. 

Tillaga: Frá árinu 2000 hafa 842 menn verið myrtir í Noregi.

5.

„Ég sé ekki hvernig Erik ten Hag verður áfram. Þetta er frammistaða eftir frammistöðu.“

Frétt á Vísi. 

Athugasemd: Skilur einhver þetta: „frammistaða eftir frammistöðu“. Nei, auðvitað ekki. Til að skilja það sem blaðamaðurinn skrifar í fljótfærni sinni þarf að leita annað. Á enska vefnum Metro segir um sama mál sem á við þjálfara fótboltaliðs í Englandi:

It’s just poor performance after poor performance.

Frammistaða merkir hér hæfni, árangur, geta eða álíka. Enskan orðið „performance“ getur merkt það sama.

Tillagan er góð enda ekki gerð tilraun til að þýða frá orði til orðs heldur hugsunina sem felst í orðunum.

Tillaga: Ég sé ekki hvernig Erik ten Hag [geti haldið] áfram. Aftur og aftur er frammistaðan slæm.

6.

„Þetta er pínu óvanaleg staða …“

Frétt á mbl.is. 

Athugasemd: Í athyglisverðu viðtali við jarðfræðing um eldgos norðan Grindavíkur vekur margt athygli. Fátt flækist fyrir lesandanum enda maðurinn vel að sér og segir skilmerkilega frá og blaðamaðurinn gerir vel.

Ekki er samt víst að allir skilji jarðfræðileg fagorð eins og ’pína’ og gott hefði verið að fá skýringu á því þar sem merkingin liggur ekki í augum uppi.

Tillaga: Engin tillaga.