Löggufréttir 2021

Það er nefnilega talsverður misbrestur á því að allur texti, sem ætlaður er almenningi, sé nógu góður eða skýr og skilmerkilegur. Ég játa það að mér gengur oft býsna illa að komast fram úr ýmsum opinberum plöggum og skilja jafndaglega hluti og launaseðilinn minn eða hitareikninginn.

Flosi sneri sem sé spurningunni við og spurði hvort þeir sem skrifa textann væru skrifandi. Sigurður Líndal tekur í svipaðan streng í fyrrnefndri grein sinni um málfar og stjórnarfar. Hann bendir á að gott, skýrt og þjált málfar sé ein af frumforsendum þess að opinberir textar þjóni vel tilgangi sínum.

Kristján Árnason. Hugleiðingar um íslenskt lagamál.

Löggan skrifar ekki eins og venjulegt fólk. Hún reynir að upphefja mál sitt með furðulegum orðum og orðalagi sem einna helst er að finna í lagamáli. Í löggumáli er notuð furðuleg orð eins og:

• „Afskiptahraði“ (fyndið orð en við hin vitum ekki hvað þetta þýðir)
• Árásarþoli (sá sem er laminn)
• Brotaþoli (sá sem af er stolið)
• Líkamstjón (tölum dags daglega tölum við um meiðsli)
• Bifreið (alþýða manna talar um bíl)
• Fangaklefi (allir nema löggan tala um fangelsi)
• Fangageymsla (fangelsi)
• „Fyrir“ rannsókn máls (réttara er vegna rannsóknar máls)
• Löggan heldur að póstnúmer í Rekjavík séu heiti á hverfum.

Og svo má lengi telja. Að vísu er stundum erfitt að greina það sem ættað úr svokallaðri „dagbók“ löggunnar og hvað úr hugarfylgsnum blaðamanns. Vandinn er nefnilega sá að margir blaðamenn kikna í hnjánum, missa munnvatn og tapa hugsun þegar þeir lesa eitthvað frá löggunni. Allt er birt, hversu ómerkilegt sem það er rétt eins og hroðinn sé á gullaldarmáli.

Staðreyndin er hins vegar sú að löggan ber lítið skynbragð á fréttir. Því eiga blaðamenn aðeins að birta það fréttnæma, sleppa hinu, stærsta hlutanum í „dagbókinni“.

Hér eru nokkrar tilvitnanir í löggufréttir fjölmiðla á liðnu ári 2021.

1. „Á­reksturinn á Sand­gerðis­vegi varð við eftir­för lög­reglu.“ frettabladid.is
2. „… því óku allmargir ökumenn, eða 10%, of hratt eða yfir afskiptahraða.“ logreglan.is.
3. „Flúði lög­reglu og hafnaði á tré.“ mbl.is.    
4. „… en tveir menn voru á vett­vangi í verslun í hverfi 108 þar sem til­kynnt hafði verið um þjófnað­.“ frettabladid.is.
5. „Umrædd þriðja sprunga skapaði ekki hættu á mannskaða enda hafði svæðinu verið lokað fyrr um daginn vegna sprungu númer tvö.“ visir.is. 
6. „Rímið gossvæðið. Umferð bönnuð. Ný sprunga að myndast.“ Smáskilaboð til ferðamanna við Geldingadali kl. 12:10, 5.4.21.     
7. „Í dag­bók lög­reglu segir að hópur manna hafi ráðist á einn og að á­rásar­þoli hafi verið verkjaður um allan líkamann.“ frettabladid.is.            
8. „Lög­regla veitti bíl eft­ir­för í hverfi póst­núm­ers 105 á fjórða tím­an­um í nótt.“ mbl.is.   
9. „Til­kynnt var um aðila í hverfi 110 í Reykja­vík sem hafði gengið út af sjúkrastofnun …“ fréttablaðið.is.    
10. „Þar eiga þrír einstaklingar hafa ráðist á einn, beitt hann ofbeldi sem varð til þess að maðurinn fékk áverka, og haft af honum verðmæti, og komist undan.“ dv.is. 
11. „… og vistaðir fyr­ir rann­sókn máls­ins í fanga­geymslu lög­reglu …“ mbl.is.
12. „Á mánu­dag­inn var ekið á stúlku við Grandatorg í Reykja­vík og varð hún fyr­ir lík­ams­tjóni.“ mbl.is.
13. „Ungmenni réðust að jafnaldra sínum í Kringlunni og veittu honum alvarlega áverka með kylfu, og stálu síma af brotaþola.“ Fréttablaðið.is.  
14. „Lögregla setti meðal annars upp umferðarpóst í nótt þar sem áfengisástand ökumanna var kannað og reyndust tveir undir áhrifum.“ visir.is.