Dylja frá - viðvörun um loftskeytaárás

Orðlof

Þýdd orðasambönd

Þeir sem kjósa að nota þýdd orðasambönd verða að mati umsjónarmanns að nota þýðingar sem samræmast íslensku málkerfi. 

Enska orðatiltækið see light at the end of the tunnel vísar trúlega til járnbrautarlestar sem nálgast enda jarðganga, yfirfærð merking er ’vonarglæta’. 

Þessu hefur verið snarað á íslensku: sjá ljós við enda ganganna […] en ætti vitaskuld að vera fyrir enda ganganna enda er erfitt að hugsa sér ljós við e-ð nema í merkingunni ’ljósker, hlutur sem lýsir’ (ljós við dyrnar).

Málfarsbankinn. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Þá reyni framkvæmdastjórar miðilsins að dylja fjölda þeirra netárása sem Twitter verður fyrir frá bæði bandarískum yfirvöldum og þeim sem sitja í stjórn fyrirtækisins.“

Frétt á blaðsíðu 11 í Morgunblaðinu 24.8.22.

Athugasemd: Að dylja merkir að fela, leyna, hylja og svo framvegis. Orðalagið „að dylja frá“ er ekki til heldur er dulið fyrir. Eðlilegra er að nota þarna sögnina að fela.

Sé málsgreininni er breytt stendur „fyrir fyrir“. Ekki fer vel á því:

… dylja fjölda þeirra netárása sem Twitter verður fyrir fyrir bæði bandarískum yfirvöldum og þeim sem …

Frekar ósnyrtilegt. Betra er að umorða málsgreinina eins og gert er í tillögunni.

Tillaga: Twitter verður fyrir fjölda netárása sem framkvæmdastjórar miðilsins reyna að fela fyrir bandarískum yfirvöldum og stjórn fyrirtækisins.

2.

„Sam­kvæmt áætl­un Biden munu tíu þúsund dal­ir vera af­skrifaðir af skuld­um vegna náms­lána þeirra sem þéna minna en 125 þúsund dali á ári. 125 þúsund dal­ir nema um sautján og hálfri millj­ón ís­lenskra króna.“

Frétt á mbl.is. 

Athugasemd: Þetta er nú meira klúðrið. Hvaða tilgangi þjónar punkturinn á milli setninganna?

Blaðamaðurinn býr til nástöðu. Auðveldlega hefði mátt komast hjá henni hefði skrifari nennt að lesa fréttina yfir fyrir birtingu. Þar að auki byrjar hann nýja málsgrein á tölustaf sem aldrei á að gera. Tillagan er margfalt skárri.

Tillaga: Sam­kvæmt áætl­un Biden munu tíu þúsund dal­ir vera af­skrifaðir af skuld­um vegna náms­lána þeirra sem þéna minna en 125 þúsund dali á ári, sautján og hálf millj­ón íslenskar krónur.

3.

„Viðvörun um loftskeytaárás óvart send út í Svíþjóð.“

Frétt á ruv.is. 

Athugasemd: Þetta er verulega skondin fyrirsögn því hún bendir á hversu kynslóðabilið er mikið eða hversu yngri blaðamenn eru ekki vel upplýstir. Á þessu getur lífsreynt fólk smjattað dálítið.

Loftskeyti voru hér áður fyrr stundum kölluð símskeyti. Á hátíðisdögum áður en tölvuöldin rann upp voru þau algeng. Þetta voru margvísleg skilaboð milli fólks, í viðskiptum og stjórnsýslu.

Fyrsta loftskeytastöðin á Íslandi sem tók á móti og sendi skeyti var stofnuð 1918. Á öllum stærri skipum og flugvélum voru lengi vel loftskeytamenn og var staða þeirra afar virðuleg. Þeir unnu við loftskeytatæki sem síðar voru kölluð talstöðvar.

Allt var þetta afar friðsamlegt. Tekið var á móti loftskeytum og þau send. Engin ógn fylgdi loftskeytum. Fréttir utan úr hinum stóra heimi fengust með loftskeytum. Sagt var frá stríði og friði, mannlífi og og öðru því sem máli skipti.

Nú eru komnar kynslóðir fram á sjónarsviðið sem óhikað telja loftskeyti vera árásarvopn. Æ, æ. 

Vera má að nútíma drápstól megi kalla loftskeyti, svona rétt eins og að á milli fólks gangi skeyti í miður vinsamlegum tóm, jafnvel hnútur, þó meinleg skeyti skaði ekki nokkurn mann, að minnsta kosti ekki líkamlega.

Má vera að slegið hafi út í fyrir blaðamanninum og hann ætlað að skrifa flugskeytaárás en það fyrirbrigði er nú sko allt önnur ella eins og sagt er.

Tillaga: Viðvörun um flugskeytaárás óvart send út í Svíþjóð.