Árás átti sér stað - vitni urðu að árás - eggjaskurninn

Orðlof

Stríðir á

Ástríða er í hugum margra tengd ástinni enda er þetta tvennt oft nefnt í sömu andránni. Sjálf orðin, ást og ástríða, eru þó af ólíkum toga. 

Ástríða er samsett úr forsetningunni á og sögninni stríða en nafnorðið ást kemur þar hvergi nærri. 

Ástríða er sem sagt það sem stríðir á huga manns og hann kemst ekki undan – það er svo önnur saga að þetta á gjarnan við um ástina.

Orðaborgarar. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Meðal ákæruefna voru hindrun opinberrar stjórnsýsluathafnar …“

Frétt á ruv.is. 

Athugasemd: Hvað er átt við með ofangreindu? Þetta er líklega hefðbundið orðalag í bandarísku stjórnarfari.

Á vef CNN sem gæti verið heimildin segir:

… and obstructing an official proceeding.

Við sem kunnum bara bíómyndaensku vitum ekkert hvað þetta merkir, líklega er blaðamaður Ríkisútvarpsins í sama hópi. Hann gæti hafa fengið þýðinguna úr Google-Translate.

Þó orðin séu skiljanleg er samhengið þoku hulið og í henni skilur blaðamaðurinn við okkur lesendur.

Tillaga: Engin tillaga

2.

„Stunguárás átti sér stað í gærkvöldi í fangelsinu á Hólmsheiði þar sem fangi réðst á samfanga sinn og veitti honum áverka með eggvopni.“

Frétt á fréttablaðinu.is.

Athugasemd: Þetta er óskaplega illa skrifað. Greinilegt að blaðamaðurinn er byrjandi í blaðamennsku og óreyndur í skrifum. Tillagan er mun skárri.

Í fréttinni eru mennirnir kallaðir „fangar“ og svo stuttu síðar „aðilar“.

Í fréttinni segir: 

… síðan árásin á skemmtistaðnum Bankastræti Club átti sér stað.

Reynsluleysi blaðamannsins birtist í nástöðunni. Allt virðist „eiga sér stað“. Varla hefur hann lesið fréttina yfir. Auðvitað er þetta reynsluleysi, maðurinn er bersýnilega óvanur skrifum.

„Þar sem“ er óþarfi. Blaðamaðurinn er að segja frá fangelsinu í Hólmsheiði og því veit lesandinn að þar var árásin. Þarna hefði verið betra að nota samtenginguna er.

Tönglast er á orðinu eggvopn sem örugglega kemur frá yfirmanni fangelsisins enda er þetta svokallað „stofnanaorð“, af því er „löggufnykur“. Alþýða manna hefði talað um hníf. Blaðamanninum datt ekki í hug að spyrja hvers konar vopn „eggvopnið“ er. Enginn á Fréttablaðinu leiðbeinir byrjandanum.

Tillaga: Fangi stakk annan mann í fangelsinu á Hólmsheiði.

3.

„Vitni urðu að árásinni og brugðust fangaverðir jafnframt skjótt við.“

Frétt á blaðsíðu 6 í Morgunblaðinu 25.1.23.

Athugasemd: Þeir sem sáu árásina eru vitni að henni, voru vitni. Þeir breyttust ekki í árásina, „urðu að árásinni“.

Tillaga: Vitni voru að árásinni og brugðust fangaverðir jafnframt skjótt við.

4.

„50 ár eru liðin frá einum hrikalegustu náttúruhamförum …“

Aðsend grein á blaðsíðu 15 í Morgunblaðinu 25.1.23.

Athugasemd: Ótrúlegt er að reyndur skrifari, sem höfundur greinarinnar vissulega er, skuli byrja málsgrein á tölustöfum og það í upphafi hennar.

Fyrir framan mig er ég með bók eftir sama mann, einstaklega vel skrifuð og fróðleg. 

Tillaga: Fimmtíu ár eru liðin frá einum hrikalegustu náttúruhamförum …

5.

„20. desember sl. var undirritaður …“

Aðsend grein á blaðsíðu 39 í Morgunblaðinu 26.1.23.

Athugasemd: Þrautreyndur skrifari og stjórnmálamaður byrjar málsgrein á tölustöfum. Í þokkabót er hann góður vinur þess sem hér stundar umvandanir.

Þetta er svo kolvitlaust sem mest má vera. Trúi lesandinn ekki því sem hér er sagt er honum ráðlagt að gúggla á íslensku eða ensku og láta þannig sannfærast.

Tillaga: Þann 20. desember sl. var undirritaður …

6.

„… því ekki er ráðlagt að frysta eggjaskurn­inn.“

Frétt á mbl.is. 

Athugasemd: Eggjaskurn er nafnorð í kvenkyni og því er þolfallið eins og segir í tillögunni.

Tillaga: … því ekki er ráðlagt að frysta eggja­skurn­ina.