Sala sem fer ekki í gegn - sérstök viðbrögð - mæri Keflavíkur og Njarðvíkur

Orðlof

Blönduós

Eðlilegur framburður orðsins er Blöndós, án u – ekki Blönduós. Þetta er eðlilegt vegna þess að sérhljóð kemur á eftir u, en leiðir til þess að tengingin við ána Blöndu verður óskýrari en í öðrum samsetningum þar sem u helst, eins og Blöndudalur, Blöndugil, Blönduvirkjun o.s.frv. 

Þetta þýðir aftur að það verður óskýrara í huga fólks að orðið er samsett úr Blöndu- og -ós þannig að tengingin við karlkynsorðið ós verður einnig óljósari. Það styður þessa hugmynd að ef verið er að vísa til ósa árinnar en ekki bæjarins verður að segja Blönduós er mjög fallegur – sem sé bera u-ið fram.

Stofngerð seinni hlutans ber líka ekki sérstaklega með sér að um karlkynsorð sé að ræða – við höfum orð eins og rós og dós sem eru kvenkyns og ljós og hrós sem eru hvorugkyns, en ég man í fljótu bragði ekki eftir öðrum karlkynsorðum en ós með þessa stofngerð. 

Framburðurinn gæti líka ýtt undir þá tilfinningu að seinni hlutinn væri kvenkynsorðið -dós. 

Samsetning orðsins er auðvitað skýr í huga staðkunnugra en fyrir utanaðkomandi er þetta kannski bara orð sem fólk hugsar ekki út í hvernig er samsett, og sem formsins vegna gæti verið bæði kvenkynsorð og hvorugkynsorð.

Eiríkur Rögnvaldsson. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Tvö göt fyrir neðan sjólínu.“

Frétt á blaðsíðu 13 í Morgunblaðinu 17.5.22.                                     

Athugasemd: Ástæða er til að geta þess sem vel er gert. Blaðamaðurinn sem skrifar fréttina er vel máli farinn og birtir fréttir um áhugaverð mál. Áskrift að Mogganum  borgar sig þegar maður les fréttir sem skrifaðar eru af þekkingu. Og þeir eru þar nokkuð margir vel ritfærir.

Tillaga: Engin tillaga

2.

„Ráð­herrar hræddir um að salan á Chelsea fari ekki í gegn.“

Frétt á vísi.is.                                      

Athugasemd: Í gegnum hvað á salan á Chelsea að fara? Hér er líklega átt við að ekkert verði af sölunni.

Í fréttinni segir:

Í staðinn átti það fjármagn að renna til góðgerðamála en hann hefur ekki enn skrifað undir neitt sem staðfestir það.

Stirðlega skrifuð málsgrein, hnoð. Söluverðið er kallað „það fjármagn“. Fjármagn er meira en peningar til dæmis eignir, tæki og aðrir lausafjármunir.

Einnig segir í fréttinni:

Chelsea fær sem stendur að halda úti starfsemi sinni …

Einfaldara orðalag er:

Chelsea fær að starfa áfram …

Fréttin er eins og áður sagði stirðleg aflestrar, sem bendir til að blaðamaðurinn þurfi á tilsögn að halda og æfa sig í skrifum.

Tillaga: Ráð­herrar hræddir um að ekki verði af sölunni á Chelsea.

3.

„… en hann hefur til þessa ekki viljað taka símann frá Hildi.“

Frétt á forsíðu Morgunblaðsins 18. maí 2022.                                     

Athugasemd: Þetta skilst ágætlega en má þó með góðum vilja misskilja (ekki taka símann af henni). Einnig má orða þetta eins og segir í tillögunni og á margvíslegan annan hátt.

Hér má mæla með því að nota sögnina að svara sem er gamalt og gott orð enda svara menn iðulega þeim sem hringja nema að þeir séu haldnir óbeit á ákveðnum stjórnmálaflokki. Skilst þegar skellur í tönnum.

Tillaga: … en hann hefur til þessa ekki viljað svara Hildi þegar hún hringir.

4.

„Þóttu viðbrögðin mjög sérstök.“

Frétt á blaðsíðu 2 í Morgunblaðinu 18. maí 2022.                                     

Athugasemd: Sérstakur er lýsingarorð sem í sjálfu sér er ekkert ’sérstaklega’ lýsandi, er eiginlega svolítið varfærið, svona þegar fólk veigra sér við því að segja hug sinn: „Hann er sérstakur maður“, er er ef til vill sagt um eiturlyfjasalann, nauðgarann, þjófinn, því ekki má særa tilfinningar bófa.

Mörg önnur henta hér ágætlega, jafnvel betur, til dæmis eftirtektarverð, sjaldgæf, furðuleg, undarleg, óvenjuleg og ef til vill má nota litríkari lýsingarorð.

Tillaga: Þóttu viðbrögðin mjög furðuleg.

5.

„Skítafýlan frá fiskbræðslu hér á árum áður og hávaðamengun af flugi á mærum Keflavíkur og Ytri-Njarðvíkur …“

Lesendabréf á blaðsíðu 14 í Morgunblaðinu 18.5.22.                                     

Athugasemd: Hvað er mæri? Við þekkjum það í samsetningunni landamæri og vitum samstundis að það er línan sem skilur að tvö lönd eða fleiri.

Samkvæmt orðabókinni merkir orðið mæri:

Slétta, flatneskja, mýrlendi eða þá mörk, landamerki.

Í Noregi er fylki sem nefnist Møre og er (ekki staðsett) norðarlega í því langa landi. Í fornritum okkar er talað um Mæri, einnig Sunnmæri og Norðmæri. 

Þeir sem voru frá Mæri eru í Egilssögu kallaðir Mærar (4. kafli). 

Egill Skallagrímsson háði einvígi við ójafnaðarmanninn Ljót á Mæri og orti fyrir átökin þessa undurfögru vísu sem allir þekkja og söngelskir raula á góðri stundu með öl í horni:

Esat lítillar Ljóti,
leik ek við hal bleikan
við bifteini, bænar,
brynju, rétt at synja;
búumk til vígs, en vægðar
ván lætka ek hánum,
skapa verðum vit skaldi
skæru, drengr, á Mæri.

Fyrir þá sem ekki skilja vísuna er hér efni hennar: 

Það er ekki rétt að synja Ljóti lítillar bænar. Ég leik við bleika manninn, feiga Ljót með vopni. Býst til vígs en vægi honum ekki. Drengilegt er að ganga til vopna á Mæri.

Með sverðið Naður í belti og sverðið Dragvandil fest við hægri hönd sér gekk Egill á hólminn. Svo fóru leikar að hann hjó af Ljóti hægri fót fyrir ofan hné og féll þá berserkurinn og var þegar örendur.

Að lokum má benda á að til er sögnin að mæra, nafnorðið mær og nafnorðið mærð. Af þeim er allt önnur saga.

Tillaga: Engin tillaga.

Ófarir og hrakfarir húsa - hvít jörð - dró vagninn með lélegustu kjörsóknina

Orðlof

Máltilfinning

Við þetta bætist að börn á máltökuskeiði og unglingar tala jafnmikið og jafnvel meira við jafnaldra sína en fullorðið fólk, efni í fjölmiðlum ungs fólks er gjarnan á ensku.

Færri foreldrar lesa nú fyrir börn sín en venjan var. 

Enn má nefna að bóklestur yfirleitt er á undanhaldi og það grefur undan almennri máltilfinningu og orðauðgi talaðs máls; lesskilningi hrakar megi marka PISA-kannanir. 

Sölvi Sveinsson. Morgunblaðið 4.5.22, blaðsíða 25; bækur. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Hér nægir að rifja upp ófarir stórhýsisins Orkuveituhússins sem nú stendur tómt, hrakfarir Fossvogsskóla og ótal myglandi nýbyggingar kennitöluflakkara.“

Aðsend grein í Morgunblaðinu 7.5.22.                                     

Athugasemd: Mikilvægt er að velja orð við hæfi. Ekki er skynsamlegt að tala um ófarir eða hrakfarir húsa þó flestir skilji hvað við er átt.

Miklu betur fer á því að tala um hörmungar, erfiðleika, yfirsjónir, ólán, hneisu, tjón eða skaða  í húsum, svo nokkur önnur orð sé nefnd og henta skár í málsgreinina. 

Svo má geta þess að ofmælt er að mygla komi aðeins í nýbyggingar kennitöluflakkara.

Tillaga: Hér nægir að rifja upp hörmungar stórhýsi Orkuveitunnar sem nú stendur tómt, skaðann í Fossvogsskóla og ótal myglandi nýbyggingar kennitöluflakkara.

2.

„Hvít jörð í Reykjavík.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Ofmælt er að hvít jörð sé í Reykjavík þó jörð hafi gránað. Í fréttinni segir:

Ljós­mynd­ari Morg­un­blaðsins myndaði snjó­breiðuna við Elliðavatn …

Á myndinni sést ekki snjóbreiða þó jörð sé grá, snjóföl sé á. Hvað er þá snjóbreiða. Samkvæmt orðinu er það breiða af snjó, mikill snjór sem liggur á landi, fönn en ekki lítilsháttar föl.

Tillaga: Grá jörð í Reykjavík.

3.

„Reynslulaus farþegi lenti flugvél.“

Frétt á visi.is.                                      

Athugasemd: Oft var sagt að sá sem ekki hefði reynslu væri óreyndur. Orðið er ágætt, miklu betra en reynslulaus, þó hið síðarnefnda geti stundum dugað.

Allir lesendur hljóta að skilja að hafi farþegi lent vélinni eru líkur til þess að hann sé óreyndur, ekki flugmaður.

Tillaga: Farþegi lenti flugvél.

4.

„Handviss um að þær verði ofar í kvöld en við höldum.“

Frétt á ruv.is.                                      

Athugasemd: Órökrétt málsgrein. Handviss um það sem við höldum. Líklega fer betur á því að hafa hana eins og segir í tillögunni.

Í umræðuhópnum Málspjall á Fésbókinni eru áhugaverðar umræðum um málsgreinina. Eiríkur Rögnvaldsson segir þar:

Einhvern tíma var formaður kjörstjórnar spurður: "Heldurðu að það komi eitthvað óvænt upp úr kjörkössunum?" Ef maður heldur það þá er það ekki óvænt - eða hvað?

Jón Sigurgeirssona á hugmyndina að tillögunni enda er hún rökfræðilega rétt.

Tillaga: Handviss um að þær verði ofar í kvöld en flestir halda

5.

„Reykjanesbær dró vagninn með lökustu kjörsóknina …“

Frétt á blaðsíðu 4 í Morgunblaðinu 16.5.22.                                     

Athugasemd: Orðtök verða að hæfa tilefninu. Sá sem dregur vagninn merkir þann sem hefur forystu, er leiðtoginn, sýnir gott fordæmi, tekur af skarið og svo framvegis. Sá sem er lakastur dregur ekki vagninn, þvert á móti. Þetta minnir á manninn sem hrósaði sér af því að hafa orðið hæstur af þeim sem féllu á prófinu.

Hafi Reykjanesbær verið með lélegri kjörsókn en önnur sveitafélög á einfaldlega að segja það beinum orðum. Tillagan hér fyrir neðan er mjög góð, einföld og segir allt sem segja þarf.

Blaðamenn freistast oft til að nota málshætti og orðtök sem þeir skilja ekki og beita þeim því rangt. Fjölmiðlar ættu að draga vagninn með vönduðu málfari. 

Tillaga: Reykjanesbær var með lökustu kjörsóknina.

Framtíðarvon - ómanngert svæði - koma til með að snúa aftur

Orðlof

Tvínefni

Í fornum ritum finnast þó örfá dæmi um að maður hafi borið tvö nöfn. 

Sagt er frá því í Heimskringlu að Ótta keisari af Saxlandi hafi gefið Sveini, syni Haralds konungs af Danmörku, nafn sitt „og var hann svo skírður að hann hét Ótta Sveinn“. (Heimskringla 1941 I:262). 

Annað dæmi er úr Sturlungu er þar kemur við sögu maður að nafni Magnús Agnar Andrésson. Þessi tvö dæmi gætu bent til þess að tvínefni hefðu þekkst til forna en frekari vitneskju skortir.

Guðrún Kvaran. Nöfn manna, dýra og dauðra hluta. Málsgreinar. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Miðað við þá einhliða umfjöllun sem birst hefur í fjölmiðlum fyllist ég framtíðarvon í ljósi þess að …“

Grein á blaðsíðu 14 í Morgunblaðinu 27.4.22.                                 

Athugasemd: Framtíðarvon er dálítið skrýtið orð en alls ekki óþekkt. Hins vegar er hvorki til „nútíðarvon“ né „fortíðarvon“. Ástæðan hlýtur að vera sú að von er hugtak sem beinist til framtíðar. Vonlaust er til dæmis að vonast til þess að heimsstyrjöldin fyrri hafi ekki byrjað. Vona flestra er að aldrei verði aftur styrjöld í heiminum og friður ríki. Ef til vill er það „framtíðavon“.

Tillaga: Engin tillaga.

2.

„Spurð um vatns­magnið sem kom frá úðar­an­um þá seg­ir Vig­dís í það minnsta greini­legt að hann gæti tekið vel á eldi.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Þessi málsgrein er ekki vel samin. Hvað merkir orðalagið „að taka vel á eldi“?

Í Málfarsbankanum segir:

Orðið magn er oft óþarft. Mikið magn af bensíni merkir það sama og mikið af bensíni.

Í stuttri frétt kemur orðið „vatnsmagn“ þrisvar fyrir. Það kallast nástaða. Blaðamaðurinn hefði átt að leiðrétta orðalag viðmælanda sína og sleppa þessu „vatnsmagni“. 

Í fréttinni er haft eftir viðmælandanum:

Það er mik­il vinna frá þeim sem er mögu­lega glötuð ef tölvurn­ar eru farn­ar.

Verkefni blaðamanns er öðrum þræði að birta frétt á þokkalegu máli, ekki gera viðmælandanum þá skráveifu að birta tóma vitleysu sem sögð er í geðshræringu. Skárra er:

Mikil vinna gæti hafa glatast séu tölvunar ónýtar.

Þetta er ekki vel skrifuð frétt.

Tillaga: Vigdís segir að vatnið úr úðaranum gæti að minnsta kosti slökkt eld.

3.

„Erlendis þá hefði þetta aldrei tíðkast.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Þetta er í fyrirsögn og haft eftir viðmælanda en blaðamaðurinn hefði átt að sleppa atviksorðinu „þá“. Þarna er orðið algjörlega óþarft. Orðalagið er stirt.

Tillaga: Þetta tíðkast ekki erlendis.

4.

„Hvað varðar áhrif á náttúruna segir Steinunn að mjög mikið rask yrði á ómanngerðu svæði.“

Frétt á blaðsíðu 4 í Fréttablaðinu 27.4.22.                                      

Athugasemd: Skrýtið þetta með „ómanngert svæði. Er ekki betra að nota óbyggt, ósnortið eða óspillt svæði?

Tillaga: Steinunn segir að mjög mikið rask yrði á ósnortnu svæði.

5.

„Hvannarrótin bjargaði næturbröltinu.“

Fréttablaðið, blaðsíðu 4 í kynningarblaði 27.4.22.                                      

Athugasemd: Höfundurinn hefur áreiðanlega ekki átt við að hvannrót auðveldi næturbröltið. Það þarfnast ekki bjargar. Líklegra er að hvannarótin hafi frekar þau áhrif að viðmælandinn hafi ekki þurft að fara mörgum sinnum á hverri nóttu til að pissa.

Tillaga: Hvannarótin fækkar salernisferðum.

6.

„Nú er ljóst að þættirnir muni ekki koma til með að snúa aftur.“

Frétt á fréttablaðinu.is.                                      

Athugasemd: Þetta er óþarflega orðmörg málsgrein. Tillagan er líklega skárri.

Í fyrirsögninni stendur „þokan er hætt …“. Hér átt við að hlaðvarp með heitinu „Þokan“ en ekki þoku sem verður til undir beru lofti. Þegar þoka hverfur er sagt að henni hafi létt en það á auðvitað ekki við í þessu sambandi.

Tillaga: Nú er ljóst að þættirnir muni ekki byrja aftur.

Áhafarmeðlimir - er búin að vera að gefa til kynna

Orðlof

Nísköpun

Íslensk tunga er mér afar hugleikin og mér finnst mjög gaman að leika mér með tungumálið. Íslenskan er þannig að okkur leyfist til dæmis að setja saman ný orð úr orðum sem aldrei hafa hist áður. Af því leiðir mikinn sköpunarkraft sem ekki er öllum málum gefinn. 

Í þessari bók er til dæmis eitt orð sem margir hafa spurt mig um, nísköpun, með einföldu íi. Nísköpun er það þegar apað er eftir rándýrri og flottri hönnun og þýfið selt á lágu verði. Nísk öpun semsé. 

Þórarinn Eldjárn. Viðtal á blaðsíðu 12 í Morgunblaðinu 23.4.22.

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Það hafa fáir íþróttamenn gengið í gegnum eins miklar hæðir og lægðir og kylfingurinn Tiger Woods.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Berið saman tilvitnunina hér fyrir ofan og tillöguna fyrir neðan. Tillagan er mun skárri.

Í fréttinni segir:

Hann vann sinn fjórtánda sigur á risamóti árið 2008 og virtist ósnertanlegur. 

Þetta er illskiljanlegt. Líklega hefur blaðamaðurinn ætlað að segja að maðurinn væri ósigrandi.

Enn er skrifað:

Ímynd Tigers sem hin fullkomna fyrirmynd beið hnekki fyrir vikið og ferilinn fór niður á við. 

Fór ferillinn „niður á við“? Þetta skilst en er kauðalega orðað, enskuskotið. Skárra væri:

Ímynd Tigers sem hin fullkomna fyrirmynd beið hnekki fyrir vikið og honum tók að ganga illa í keppni.

Enn er sagt:

Tiger neitaði hins vegar að játa sig sigraðan og kom með eina mögnuðustu endurkomu íþróttasögunnar er hann vann …

Þetta er slæmt. Ekki er hægt að segja að maðurinn hafi „komið með endurkomu“. Hér er tilraun til að orða þetta skár:

Tiger neitaði að gefast upp og kom aftur með meiri krafti en nokkrum öðrum hefur tekist  …

Loks er hér málsgrein sem gengur ekki upp:

Adam var hins vegar ekki lengi í paradís og Tiger þurfti að glíma við enn eitt áfallið á síðasta ári er hann var heppinn að sleppa lifandi úr bílslysi. 

Samkvæmt þessu lenti maðurinn í því áfalli að sleppa lifandi úr bílslysi. Varla á blaðamaðurinn við það en hann les ekki pistil sinn yfir fyrir birtingu. Hér er ekki gerð sú krafa að íþróttablaðamaður sé snillingur í íslensku máli en mikilvægt er að hann lesi yfir og gagnrýni eigin skrif.

Tillaga: Fáir íþróttamenn hafa verið farsælli og um leið kynnst meira mótlæti en kylfingurinn Tiger Woods.

2.

„Allt að 680 áhafn­ar­meðlim­ir kom­ast fyr­ir á skip­inu.“

Frétt á mbl.is.                                     

Athugasemd: Þetta er ekki vel skrifað. Þeir sem starfa á skipi nefnast einu nafni áhöfn. Þeir eru ekki „meðlimir“ áhafnar heldur í áhöfn. Þetta er herskip og því má kalla áhöfnina sjóliða þó störf þeirra séu mismunandi.

Svo er það orðalagið að „komast fyrir á skipinu“. Svona er dæmigert tal þess sem aldrei hefur migið í saltan sjó. 

Tillaga: Í áhöfn skipsins getur verið allt að 680 manns.

3.

„Félagsmenn Eflingar hafa leitað til VR vegna hópuppsögn.“

Frétt á Fréttablaðinu.is.                                      

Athugasemd: Þannig segir í fyrirsögn. Í fréttinni stendur hins vegar:

Fjölmargir hafi leitað til VR vegna hópuppsagnarinnar.

Svo virðist sem sami maður hafi ekki skrifað fyrirsögnina og meginmál fréttarinnar. Sem betur fer var villan lagfærð.

Tillaga: Félagsmenn Eflingar hafa leitað til VR vegna hópuppsagnar.

4.

„120 ár eru í dag frá fæðingu Nóbelsskáldsins Halldórs Kiljans Laxness …“

Frétt á blaðsíðu 45 í Morgunblaðinu 23.2.22.                                     

Athugasemd: Ég minnist þess ekki að Laxnes hafi nokkurn tímann byrjað málsgrein á tölustaf. Slíkt gerir enginn nema blaðamenn Morgunblaðsins. Getur enginn leiðbeint þeim? 

Tillaga: Í dag eru 120 ár frá fæðingu Nóbelsskáldsins Halldórs Kiljans Laxness …

5.

„Veðurspá sem nær tíu daga er búin að vera að gefa til kynna að um helgina muni kólna.“

Veðurstofa Íslands.                                     

Athugasemd: Þetta kallast hnoð og er afspyrnu ljótt og málfræðilega stórfurðulegt.

Og veðurfræðingurinn heldur áfram og segir:

Hvort svo verður á eftir að koma í ljós en alloft kemur kafli í maí þar sem norðanáttin nær yfirhöndinni með kulda og úrkoma sem fellur á norðanverðu landinu fellur oft sem snjókoma eða slydda.

Skárra væri að orða þetta á þennan veg:

Alloft kemur kafli í maí þar sem norðanáttin nær yfirhöndinni með kulda. Úrkoma á norðanverðu landinu fellur þá oft sem snjókoma eða slydda.

Spá um veður getur ræst, varla þarf að hafa orð á því.

Veðurfræðingar spá sjaldnast rigningu, miklu frekar úrkomu. Síðarnefnda orðið hefur mun víðtækari merkingu en regn; nefna má til dæmis, skúr, slagviðri, úrfelli, slyddu og snjókomu. Fyrir vikið veður æ erfiðara að átta sig á úrkomuspá.

Þetta er ekki það eina. Vindur hjá veðurfræðingum kallast annað hvort mikill vindur eða lítill vindur. Gömul veðurorð eru aldrei notuð. Í gamla daga lægði vind, nú minnkar hann. Áður hvessti, nú eykst vindur. Fyrr var talað um rok, storm, hvassviðri og þaðan af meira, nú er oftast talað um mikinn vind. 

Tillaga: Veðurspáin fyrir næstu tíu daga bendir til að um helgina muni kólna.

Herinn mættur - herstöðvaranstæðingar týna krækling - kostnaðarsöm hreinsun

Orðlof

Eiga samtal

Ég er svo háöldruð að ég man þegar fólk tókst á við vandamál og talaði saman. Núorðið tekst enginn á við neitt heldur eru vandamál og verkefni „ávörpuð“. Og þrátt fyrir allar þessar ávarpanir talar enginn við neinn heldur á fólk samtal.

Og ég, sem vil helst að allt sé rökrétt, hugsaði sem svo að hér vær eilítill merkingarmunur – að eiga samtal gæfi til kynna jafnvægi í samtalinu, gagnkvæma hlustun. Svo heyrði ég heilbrigðisráðherra tala um að „eiga samtal við veiruna“. Væntanlega mun heilbrigðisráðherra ávarpa kórónuveiruna með tilhlýðilegri virðingu. Ég hlakka til að heyra hverju veiruskrattinn svarar.

Eva Hauksdóttir. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Herinn mættur í Hvalfjörð.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Nei, herinn er kominn í Hvalfjörð. Í fréttinni segir:

Full­trú­ar frá ut­an­rík­is­ráðuneyt­inu banda­ríska sendi­ráðinu var boðið að koma …

Nei, fulltrúum var boðið að koma. Máltilfinningu hrakar. Fallbeyging nafnorða verður brátt talin gamaldags.

Í fréttinni segir ennfremur:

Fréttamaður og ljós­mynd­ari mbl.is er á staðnum til að fylgj­ast með og ræða við skipuleggjend­ur og þátt­tak­end­ur. 

Á hvaða stað er þeir? Hér fer betur á því að segja að þeir séu í Hvalfirði. Nema þeir haldi til í sjoppunni.

Er fréttamaður og ljósmyndari einn og sami maðurinn? Ef ekki þá eru þeir þarna. 

Fréttamaður og ljós­mynd­ari mbl.is eru í Hvalfirði og fylgj­ast með og ræða við skipuleggjend­ur og þátt­tak­end­ur. 

 Þarf að skýra þetta eitthvað nánar?

Tillaga: Herinn er kominn í Hvalfjörð.

2.

„Samtök hernaðaranstæðinga boðuðu til kræklingatýnslu í Hvalfirðinum í dag.“

Frétt á visi.is.                                      

Athugasemd: Hægt er að afsaka stafsetningavillur á ótal vegu en þær eru ekki réttlætanlegar. Blaðamaður þarf að nota tvö tæki gegn þeim. Annars vegar sjálfvirkt leiðréttingaforrit sem fylgir öllum tölvum fjölmiðla. Og hins vegar skynsemi sem gera verður ráð fyrir að sé í öllum blaðamönnum. 

Fjölmiðill verður að gera betur.

Tillaga: Samtök hernaðarandstæðinga boðuðu til kræklingatínslu í Hvalfirðinum í dag.

3.

„Morgunroði íslenskrar náttúruverndar er yfirskrift sýningar í Safnahúsinu á Húsavík sem opnuð var formlega um liðna helgi.“

Frétt á blaðsíðu 10 í Morgunblaðinu 12.4.22.                                     

Athugasemd: Slakir skrifarar hefðu orðað það þannig að Safnahúsið hefði „opnað sýninguna“. Nei, það var fólk sem opnaði hana. Fréttin er einkar vel skrifuð og fróðleg.

Tillaga: Engin tillaga.

4.

„Verulegt fé þarf til að kosta rannsókn á umfangi mengunar á Heiðarfjalli á Langanesi og hreinsun á staðnum verður gífurlega umfangsmikil og kostnaðarsöm.“

Frétt á blaðsíðu 9 í Morgunblaðinu 12.4.22.                                     

Athugasemd: Orðalagið er frekar flókið. Auðveldlega má stytta málsgreinina og jafnvel skipta í tvennt með punkti.

Lýsingarorðið kostnaðarsamur merkir það sem er dýrt. Mun betra orð en hitt.

Þarna er sagt að rannsaka eigi „umfang“ og hreinsun verði „umfangsmikil“. Þetta kallast nástaða og stingur í augu lesandans.

Allt kostar pening og er vinna við rannsóknir ekki undanþegin. Varla þörf á að tíunda það.

Tillaga: Veita þarf fé til að rannsaka mengun á Heiðarfjalli á Langanesi. Talið er að hreinsun verði umfangsmikil og dýr.

5.

„60 fjárfestar sem keyptu hlutabréf í Íslandsbanka í lokuðu útboði eru ekki á hluthafalistanum í dag.“

Frétt á ruv.is.                                      

Athugasemd: Af hverju byrja reyndir blaðamenn á Ríkisútvarpinu málsgreinar á tölustaf. Þetta er hvergi gert og telst vera hinn mesti sóðaskapur. Þetta gerir blaðamaðurinn tvisvar í fréttinni.

Tillaga: Sextíu fjárfestar sem keyptu hlutabréf í Íslandsbanka í lokuðu útboði eru ekki á hluthafalistanum í dag.

Óasættanlegt - Rússar eiga ekki stað - virkur þátttakandi í mínu íþróttauppeldi

Orðlof

Þegar málshættir afbakast

Stundum geta málshættir líka haldist óbreyttir þótt merkingin breytist að einhverju leyti. 

„Betra er autt rúm en illa skipað“ getur röklega alveg vísað til mikilvægis þess vanda til makavals enda kannski fleiri í þeim sporum þessi árin að finna ekki ákjósanlegan maka en þeir sem þurfa að ráða menn í skipsrúm.

En geta orðtök og málshættir orðið „rétt“ þegar myndmálið verður fáránlegt? 

Getur talist rétt að „berjast á banaspjótum“, „bíta í það súra enni“ eða „að tala fyrir tómum eyrum“ ef nógu margir taka slíkar samsetningar upp í algjöru hugsunarleysi?

Eva Hauksdóttir. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Óásættanlegt“

Algengt orð í fréttum fjölmiðla.                                     

Athugasemd: Þetta orð er orðið svo vinsælt að halda mætti að það væri merki um gáfur að nota það. 

Þingmenn gagnrýna ráðherra fyrir orð hans og segja þau „óásættanleg“. Engum dettur í hug að segja orðalagið óboðlegt, óviðunandi, óviðeigandi eða óþolandi.

Orðinu „óásættanlegur“ má skipa í orðaflokk sem nefna má drasl enda slök þýðing á enska orðinu „unacceptable“. Rýr orðaforði er öllum til vandræða svo ekki sé talað um þann einhæfa.

Tillaga: Óboðlegt.

2.

„Rússar eigi ekki stað í mann­réttinda­ráði SÞ.“

Frétt á fréttablaðinu.is.                                      

Athugasemd: Þetta er afar illa orðað og langt frá heimildinni, samt sagt í fyrirsögn og í meginmáli fréttar. Enginn grípur inn í og lagfærir eða leiðréttir blaðamanninn. Fimm dögum eftir birtingu er fréttin óbreytt.

Á Tvitter segir utanríkisráðherra Bretlands:

Russia cannot remain a member of the UN Human Rights Council.

Oft er betra er að ráða þokkalegan íslenskumann sem blaðamann heldur en þann sem er með BA gráðu í tungumálum. Sé sá fyrrnefndi er hann miklu líklegri til að geta skrifa vel orðaða frétt sem byggist á erlendum heimildum.

Tillaga: Rússland getur ekki verið áfram í mann­réttinda­ráði SÞ.

3.

„Faðir minn var mjög virkur þátttakandi í mínu íþróttauppeldi …“

Frétt á blaðsíðu 22 í Morgunblaðinu 6.4.22.                                     

Athugasemd: Skrýtin málsgrein, þversagnakennd, hefði mátt orða skýrar. Tillagan er skárri.

Þarna stendur „mínu íþróttauppeldi“. Óskaplega algengt er að eignarfornafnið standi á undan nafnorðinu. Þannig er það í ensku en mun sjaldnar í íslensku og því betra að segja „íþróttauppeldi mínu“. Hins vegar hef ég aldrei heyrt orðið „íþróttauppeldi“ í svona samhengi. Betur fer á því að nota orðasambandið að ala upp.

Tillaga: Faðir minn ól mig upp í íþróttum …

4.

„Að tryggja að til staðar séu jákvæðar forsendur fyrir frjálsri för og verslun á Norðurlöndum er mikið forgangsmál í norrænu samstarfi …“

Norrænt samstarf.                                     

Athugasemd: Hvers vegna byrjar fólk á sögn í nafnhætti? Það er svo stíllaust, flatt og ómerkilegt að engu tali tekur. Þar að auki er ofangreind málsgrein nálægt því að vera innantómt tal. Tillaga en skárri þó maður skilji ekki málsgreinina til fullnustu. Af hverju er til dæmis ekki sagt að forgangsmálið sé að tryggja frjálsa för og verslun? 

Tillaga: Forgangsmál í norrænu samstarfi er að tryggja forsendur fyrir frjálsri för og verslun á Norðurlöndum …

Förunautar - eiga sér stað - smá sumarhús

Orðlof

Gustuk

Stundum er sagt að ekki sé gustuk að gera þetta eða hitt ef það þykir ekki nema sjálfsagt og líka er talað um gustukaverk í svipaðri merkingu. 

Orðið gustuk er orðið til við samruna úr orðasambandinu „guðs þökk“ og upphaflega var þetta haft um miskunnarverk eða góðverk við náungann.

Orðaborgarar.

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Förunautarnir voru sextán talsins frá Úkraínu, Kanada, Íslandi, Bandaríkjunum og Rússlandi, en þeim til aðstoðar voru vísindamenn og íssérfræðingar frá Þýskalandi, Bretlandi og Íslandi.“

Frétt á ruv.is.                                     

Athugasemd: Förunautur merkir orðrétt sá sem nýtur ferðar með öðrum. Þarna vantar einhvern sem þessir sextán ferðast með. Vanti ekki sautjánda manninn þá eru þeir ferðafélagar. 

Í fréttinni kemur fram að tveir ferðalanganna voru Íslendingar og því má orða það svo að fjórtán menn hafi förunautar tvímenninganna.

Ferðafélagarnir voru sextán. Atviksorðið „talsins“ er algjörlega óþarft. Bætir engu við.

Raunar virðast ferðalangarnir hafa verið fleiri ef vísindamennirnir eru taldir með.

Tillaga: Ferðafélagarnir voru sextán, frá Úkraínu, Kanada, Íslandi, Bandaríkjunum og Rússlandi. Þeim til aðstoðar voru vísindamenn og íssérfræðingar frá Þýskalandi, Bretlandi og Íslandi.

2.

„Mik­il um­ferðarteppa er þessa stund­ina á Miklu­braut­inni í austurátt vegna bíl­slyss sem átti sér stað of­ar­lega í Ártúns­brekk­unni.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Orðalagið „átti sér stað“ er algjörlega óþarft, innihaldslaus langloka. Ólíkt betra er orðalagið á Vísi sem segir um sama atvik:

Nokkurra bíla árekstur varð á Vesturlandsvegi austan við Höfðabakka á sjötta tímanum í dag.

Orðalagið að „eiga sér stað“ er fyrir ofnotkun orðið óttalega ómerkilegt. Hins vegar er sögnin að vera sígild, hentar afar víða, er aldrei ofnotuð.

Yfirleitt ætti ekki að nota ákveðinn greini með götunöfnum og örnefnum.

Tillaga: Mik­il um­ferðarteppa er þessa stund­ina á Miklu­braut­ í austurátt vegna bíl­slyss sem varð of­ar­lega í Ártúns­brekk­u.

3.

„Telur að pólitísk einangrun Rússa muni vara í langan tíma.“

Frétt má vísi.is.                                      

Athugasemd: Í beygingarlýsingunni, BÍN, segir að sögnin að vara merki að standa yfir, endast. Auðvitað vita þetta flestir. Þó finnst mörgum orðið frekar leiðinlegt og reyna að sneiða hjá því sem er nokkuð auðvelt, aðeins þar að breyta orðaröðinni.

Tillagan er skárri en tilvitnunin hér fyrir ofan.

Tillaga: Telur að pólitísk einangrun Rússa muni verða löng.

4.

„Þau byrjuðu á að búa í smá sumarhúsi en hafa nú byggt við það mjög fallega litla viðbyggingu.“

Frétt á vísi.is.                                      

Athugasemd: Skyldi ekki viðbyggingin við „smáa sumarhúsið“ vera enn smærri? Orðalagið er eiginlega barnslega saklaust orðalag, ótrúlegt að fullorðinn maður skuli hafa skrifað svona.

Viðmælandinn í fréttinni er sagður hafa stofnað „hæglætishreyfinguna Slow living“. Hvers vegna skyldi hann ekki hafa kallað hreyfinguna íslensku heiti? 

Í fréttinni segir:

Við hjónin tókum þá ákvörðun að þetta væri það sem við vildum.

Skrýtin málsgrein. Tóku ákvörðun um það sem þau vildu. Skárra er að þau gerðu það sem þau vildu eða ákváðu að búa í sumarhúsi.

Tillaga: Engin tillaga.

5.

„Ásmundur lést á gangi um Austurstrætið.“

Frétt á dv.is.                                     

Athugasemd: Þegar maðurinn dó var hann á gangi í Austurstræti sem er ekki rétt því maðurinn lést á sjúkrahúsi eftir því sem segir í fréttinni

Þetta er þó ekki það versta heldur hitt hversu óskipulega er sagt frá atburðinum sem gerðist fyrir sjötíu og níu árum. Fyrir vikið er óþægilega erfitt að lesa fréttina, maður gefst hreinlega upp.

Aðalatriðið er að í fréttinni er rætt við dóttur mannsins sem dó en ekki er sagt frá því fyrr en í lok fréttarinnar.

Tillaga: Ásmundur slasaðist til ólífis á gangi í Austurstræti.

Frettabladid - leggja upp laupana - nauðsyn þess -

Orðlof

Tónskáld

Orðið tónskáld er snilldarhugtak enda hafa íslenskir málnotendur kunnað því svo vel að það er almennt miklu meira notað en kompónisti. 

Hið ævagamla orð hljóðfæri samsvarar orðum á borð við verkfæri og eldfæri. 

Sögnin að tónsetja er auðskilin; tónskáldið tónsetti ljóð Ingibjargar. Þá eru lýsingarorðin ómstríður og ómblíður lýsandi um viss tónbil eða tóna. 

Ari Páll Kristinsson. Tungutak. Morgunblaðið 26.3.22. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Glerverksmiðjan Samverk á Hellu, Trésmiðjan Börkur Akureyri, Gluggasmiðjan Selfossi og Sveinatunga hafa nú sameinast undir einu nafni, Kambar.“

Frétt á blaðsíðu 28 í Morgunblaðinu 24.3.22.                                     

Athugasemd: Hvað er eiginlega að gerast? Eru menn orðnir bilaðir? Velja íslenskt nafn fyrir íslenskt fyrirtæki. Er enskan ekki nógu góð, má ekki kalla fyrirtækið því ómþýða nafni „United construction company“?

Það heyrir til tíðinda að nýtt fyrirtæki eða sameinuð fái íslenskt nafn. Allir sem að málum koma eru víst svo gáfaðir og eldklárir og telja að íslensk tunga er næstum því hjákátleg í samanburði við hina helgu ensku.

Eigendum og starfsönnum Kamba ehf. er hér með óskað gæfu og velfarnaðar á íslenskum markaði. Nafnið er frábært.

Tillaga: Engin tillaga.

2.

„Frettabladid.is.“

Einkenni á vef fréttablaðsins.is.                                     

Athugasemd: Fréttablaðið hefur nú breytt um nafn á vefnum og heitir nú frettabladid.is. Þetta er furðuleg breyting og algjörlega óþörf. Allir vita að veffang fjölmiðils er yfirleitt nafnið.

Meðan „Frettabladid“ hét Fréttablaðið var linkur á bak við nafnið sem leiddi lesandann á réttan stað.

Stjórnendur „Frettabladid“ gerðu hér gamaldags og hallærisleg mistök.

Hér hefur upp á síðkastið verið tekin upp sú stefna að fallbegja vefföng, skrifa „Frétt á Frettablaðinu.is“. Að vísu breytir forritið á moggablogginu fyrsta stafnum í veffanginu í lítinn. Engu að síður er leitast við að fallbeygja veffang og er það í samræmu við málvenju. Linkurinn á bak við orðið er svo það sem skiptir máli og flytur lesandann á réttan stað.

Tillaga: Fréttablaðið.is.

3.

„Heineken leggur upp laupana í Rússlandi“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Vissulega getur orðatiltækið „leggja upp laupana“ merkt að hætta samkvæmt því sem segir í Mergi málsins eftir Jón G. Friðjónsson. Þó má segja að það sé nú á tímum oftar notað eftir hrakfarir þess sem hættir. Enda segir í bókinni að það geti líka merkt að deyja eða fara á hausinn.

Enginn ástæða er að gera lítið úr ákvörðun Heneken í Rússlandi. Fyrirtækið gerir það sem flest önnur hafa gert eftir innrás Rússa Í Úkraínu. Yfirgefur Rússland, kveður Pútín.

Tillaga: Heineken hættir rekstri í Rússlandi

4.

„Vólódímír Selenskí, forseti Úkraínu, ítrekaði í nótt nauðsyn þess að koma tafarlaust á friði í landinu.“

Frétt á vísi.is.                                      

Athugasemd: Hafa lesendur tekið eftir þessu orðalagi „nauðsyn þess“. Þetta er svo óskaplega algengt og finnst í fjölmiðlum í nokkrum tilbrigðum. 

Fornafnið „þess“ er gjörsamlega þarflaust, hjálpar ekkert. Vera má að orðalagið þyki gáfulegt.

Í fréttinni segir líka:

Hér má finna vakt gærdagsins.

Betra er:

Hér eru helst fréttir gærdagsins.

Orðalagið „má finna“ er þarflaust. Á linknum sem upp er gefinn eru fréttir gærdagsins og væntanlega nöfn þerra sem sáu um hana, stóðu vaktina.

Tillaga: Vólódímír Selenskí, forseti Úkraínu, sagði í nótt enn að nauðsynlegt væri að koma tafarlaust á friði í landinu.

5.

„Hópur alls óþekktra tónlistarmanna hefur náð mikilli spilun á streymisveitunni Spotify, með einfaldri, oft endurtekningasamri tónlist.“

Frétt á ruv.is.                                      

Athugasemd: Ekki er víst að allir skilji orðið „endurtekningasamur“ enda svo óalgengt að það er ekki í orðabókinni minni. Lýsingarorðið er myndað með orðinu endurtaka og samur. Líkt og fleiri orð eins og eftirtektarsamur, raupsamur og ábyggilega mörg fleiri.

Fréttin er hins vegar nokkuð vel skrifuð og lesandinn fær nokkurn skilning á orðinu „eftirtekningarsamur“. Hugsanlega er átt við tónstef sem endurtekin eru í sífellu.

Tillaga: Hópur alls óþekktra tónlistarmanna hefur náð mikilli spilun á streymisveitunni Spotify, með einfaldri, oft tónlist sem byggist á endurtekningum.

Lofsvert afrek Sveinbjörns Þórðarsonar forritara

Menn tala um mál­verndar­stefnu og að vernda ís­lenskuna og svona en síðan bara... hvar eru gögnin? Hvar eru tólin sem við þurfum til þess að nota ís­lensku í al­þjóð­legu um­hverfi? Þau eru á bak við lás og slá. Og mér finnst það bara al­gjör skandall.

Þetta segir Sveinbjörn Þórðarson, forritari í viðtali við Vísi. Hann hefur stofnað ensk-íslenskan vef, ensk.is. Sá sem heyrir eða les enskt orð sem hann skilur ekki ritar orðið á vefinn og fær þýðinguna samstundis. Þetta er til mikillar fyrirmyndar og stórkostlegt framtak einstaklings sem eiginlega er nóg boðið. Tekur af skarið, bíður ekki eftir öðrum.

Sveinbjörn hefur rétt fyrir sér. Svo ótalmargt er hægt að gera til að auðvelda fólki að tjá sig skilmerkilega. Hér er ekki verið að vanþakka vefinn málið.is sem er frábært hjálpartæki, ekki síst þeirra sem stunda skriftir.

Hversu mikill akkur væri það ekki fyrir íslenskt mál ef ýmsar handbækur væru nú gerðar aðgengilegar á vefnum. Frá unglingsárum hef ég haft Íslenskt orðtakasafn eftir Halldór Halldórsson í seilingarfjarlægt. Sama er með Íslenska málshætti sem Bjarni Vilhjálmsson og Óskar Halldórsson tóku saman. Enn fletti ég upp í þessum bókum. 

í fréttinni segir Lilja Alfreðsdóttir menningarráðherra:

Ég tek það bara til mín að við getum gert betur. Stjórn­völd eru þó búin að fjár­festa í mál­tækni á­ætlun fyrir rúma tvo milljarða sem þýðir að við ætlum að geta talað við tækin okkar á ís­lensku og erum auð­vitað að fjár­festa heil­mikið í þessu.

Fagna ber áhuganum en verkin skipta meira máli. Sveinbjörn Þórðarson, forritari, sem ég þekki ekki neitt, er mikil fyrirmynd, afrek hans lofsvert. Slíka menn á að hvetja til frekari góðra verka. Margur hefur fengið Fálkaorðuna fyrir minna en það sem hann hefur áorkað.

Meðal þess sem þyrfti að gera er eftirfarandi:

Færa stórkostlegar bækur Jóns G. Friðjónssonar á vefinn:

• Mergur málsins
• Rætur málsins
• Orð að sönnu

Sama er með íslenskar orðabækur eins og Stóru orðabókina um íslenska málnotkun eftir Jón Hjálmar Jónsson.

Þetta er ekki nóg. Mikilvægt er að halda vefjunum við, auka og bæta. Allt kostar þetta mikið fé og líklega enn meiri fyrirhöfn. Hvað er eiginlega mikilvægara en að styðja við og efla íslenska tungu.

Skipi gert til góða - maður tekinn niður - spila lykilhlutverk

Orðlof

Öræfi

Öræfi heita bara Öræfi en ekki Öræfasveit, jafnvel þótt næsta sveit heiti Suðursveit en ekki bara Suður. 

Páll Imsland, jarðfræðingur. „Öræfi eða öræfasveit“, grein í Morgunblaðinu 21.3.22. 

Athugasemdir við málfar í fjölmiðlum

1.

„Ingibjörg er yngst þriggja systkina og það virðist sem færni í spurningakeppninni sé í blóðinu, enda eru bræður hennar tveir, Jón Kristinn Einarsson og Magnús Hrafn Einarsson, veðraðir keppendur.“

Frétt á blaðsíðu sex í Morgunblaðinu 21.3.22.                                     

Athugasemd: Skemmtilega orðað. Lýsingarorðið veðraður getur merkt ýmislegt svo sem lífsreyndur, útlit þess sem ber merki um langa útiveru, veðurbarinn og ýmislegt fleira. 

Orðalagið segir um að bræðurnir Jón og Magnús séu reyndir keppnismenn í spurningakeppninni Gettu betur.

Ástæða er til að hrósa blaðamanninum fyrir frumlegt orðalag og vel skrifaða frétt.

Tillaga: Engin tillaga.

2.

„Hval 9 verður gert til góða í slippnum.“

Frétt á forsíðu Morgunblaðsins 22.3.22.                                     

Athugasemd: Að gera til góða er orðatiltæki sem notað um að hlynna að einhverjum, einkum í mat og drykk samkvæmt því sem segir í bókinni góðu, Mergur málsins eftir Jón G. Friðjónsson. 

Moggamenn hafa tilhneigingu til skrúðmælis en virðast ekki alltaf ráða við það. Þó ber að virða að þeir þekki gamalt orðalag.

Tillaga: Hval 9 lagfærður í slippnum.

3.

„Í gærkvöldi var maður tekinn niður af öryggisverði í verslun Hagkaupa í Skeifunni.“

Frétt á dv.is.                                      

Athugasemd: Bein þýðing úr ensku er oft tómt bull. Enskir segja:

He was taken down.

Ljótt er að þýða þetta beint á íslensku. Orðalagið merkir að hann hafi verið felldur, skotinn, barinn niður og svo framvegis.

Sé maður tekinn niður merkir það á íslensku að hann hafi staðið hátt og verið fluttur neðar. Það merkir ekkert nálægt því sem segir í enskunni. 

Maður sem er handtekinn er ekki „tekinn niður“.

Í fréttinni segir:

Við það kemur annar starfsmaður búðarinnar til að hjálpa.

Miklu betra er að segja að starfsmaðurinn hafi komið til hjálpar.

Í fréttinni segir ennfremur:

Maðurinn steig fljótlega upp aftur …

Betra er: 

Maðurinn stóð fljótlega upp aftur …

Enn er sagt í fréttinni:

… og að hann hafi verið að reyna að ná sér í slagsmál. 

Varla hefur verslunin selt slagsmál. Líklegra hefur maðurinn reynt að efna til slagsmála.

Fréttin er frekar illa skrifuð og frekar óþægilegt að lesa hana.

Tillaga: Í gærkvöldi handtók öryggisvörður í verslun Hagkaupa í Skeifunni.

4.

„LEX keypti G.H. Sig­ur­geirs­son árið 2018 og frá þeim tíma hef­ur María spilað lyk­il­hlut­verk í rekstri fé­lags­ins.“

Frétt á mbl.is.                                      

Athugasemd: Skelfing er þetta nú flatt og ómerkilegt orðalag. Gæti hafa verið skrifað af löggu eða íþróttablaðamanni. Mogginn birtir þetta orðrétt úr fréttatilkynningu frá lögmannsstofu. 

Lögmenn virðast almennt aðdáendur kansellístíls, sérhæfa sig í löngum og flóknum málsgreinum og með hræring af fjölda nafnorða en átakanlegum skorti á sagnorðum. 

Þó hafa sést reglulega góðar greinar eftir lögmenn í fjölmiðlum. Þær eru samt sjaldgæfar. 

Tillaga: Engin tillaga.

5.

„Kallar eftir af­sögn fjár­mála­ráð­herra vegna af­sláttar á sölu­verði.“

Frétt á visi.is.                                      

Athugasemd: Enginn veit hvað orðalagið að „kalla eftir“ merkir. Er sá sem þetta segir að óska eftir afsögn fjármálaráherra, biðja um hana, krefjast, heimta eða eitthvað annað.

Þegar fréttin er lesin kemur í ljós að viðmælandinn krefst afsagnar fjármálaráðherra. 

Blaðamaðurinn kannast greinilega ekki við sögnina að krefjast. Hann heldur að betra sé að tala eins og þeir sem mæla á ensku í sjónvarpsþáttum og bíómyndum og notar beina þýðingu á orðalaginu „to call for“.

Og með því að nota „kalla eftir“ þarf ekki að beygja orðið afsögn sem líklega er blaðamanninum ofviða.

Tillaga: Krefst afsagnar fjár­mála­ráð­herra vegna af­sláttar á sölu­verði.